Het Gele Huis. De bewogen vriendschap tussen Van Gogh en Gauguin
Geschreven door Martin Gayford, 2006
Het is een bijzonder boek omdat het uitgebreid beschrijft hoe Van Gogh en Gauguin samenleefden en samenwerkten in het ‘gele huis’. Het geeft een beschrijving van hun dagelijkse leven en hun botsende karakters. In het boek staan afbeeldingen van de schilderijen waardoor het verhaal meer tot leven komt.
Hieronder staat een opsomming van opmerkelijke feiten uit het boek.
- Vincent woonde al enige tijd in Arles voordat Gauguin er kwam wonen. Gauguin woonde in Bretagne samen met Bernard. Gauguin ging naar Arles om geld te verdienen voor een reis naar Martinique. Hij wilde ontsnappen aan de industrialisatie en hij kreeg veel meer inspiratie in een exotisch land dan in Europa.
- Vooraan in het boek staat een plattegrond van het huis. De studio waarin ze werkten is op de begane grond. De slaapkamers waren boven. De kamer van Gauguin was alleen bereikbaar via de kamer van Van Gogh. Dit leidde tot een vervelend voorval met Vincent. Gauguin werd bang toen Vincent midden in de nacht naast zijn bed stond te schreeuwen en hij zijn kamer niet uit kon.
- Van Gogh en Gauguin schilderden naast elkaar in de buitenlucht. Het is bijzonder om te zien dat één locatie tot zo’n verschillende schilderijen leidt.
- Vincent en Gauguin hadden weinig geld om van te leven. Om geld te besparen maakten ze zelf van jute schildersdoeken. Jute heeft een grove structuur waardoor het lijkt alsof de verf dik op het doek is geschilderd. Als grondverf werd bariumsulfaat gebruikt dit in plaats van gesso. Het gebruik van nieuwe materialen leidde tot onzekerheid. Zo bestond de angst dat de verf zou afbladderen als het doek werd opgerold voor verzending en daarna op een spieraam werd vastgemaakt.
- Na het incident waarbij Van Gogh een stukje van zijn oor afsneed, werd er door de inwoners van Arles een petitie ingediend bij de burgemeester. Ze wilden niet dat hij weer terugkwam naar het ‘gele huis’. Zijn buren waarmee hij altijd goed contact had, waren ook tegen zijn terugkomst.
- Twee stoelen geschilderd door Van Gogh.
- Deze stoelen laten zien hoe de verhouding was tussen Van Gogh en Gauguin in het ‘gele huis’ en hun verschillende manier van werken. De comfortabele stoel van Gauguin staat in contrast met de eenvoudige stoel van Van Gogh. De lege stoelen verbeelden ook de eenzaamheid die Van Gogh voelde. Op de stoel van Van Gogh ligt tabak en een pijp dit geeft zijn sobere levensstijl weer. Op de comfortabele stoel van Gauguin liggen twee boeken en staat een kaars. De gele kaft van de boeken geeft aan dat het moderne Franse romans zijn van bijvoorbeeld Flaubert of Zola.
- Vincent schilderde op een spontane en realistische manier. Gauguin daarentegen schilderde vanuit zijn verbeelding en geheugen.
- Door de kunsthandel van Theo van Gogh werd het werk van Gauguin bekend en zeer gewaardeerd in Parijs. Dit had tot gevolg dat hij niet zo snel wegging bij Vincent omdat hij zijn broer nodig had voor de verkoop van zijn werk. Gauguin dacht dat 2000 francs voldoende was voor zijn reis. Van Gogh probeerde hem te ontmoedigen door te zeggen dat hij veel meer geld nodig had. De afspraak was dat Gauguin drie maanden in Arles zou blijven maar na negen vertrok hij.
- Vincent was ook bezig met de “technische kant” van het schilderen. Zo ontwikkelde hij een kleurentheorie. Hij wilde hierover van gedachten wisselen met Gauguin maar hij was alleen geïnteresseerd in schilderen.
- Deze twee portretten van Madame Rouilin laten ook de verschillen zien tussen Van Gogh en Gauguin. Het is merkwaardig dat Madame Roulin wel naar Gauguin kijkt maar niet naar Van Gogh. Ze voelde zich ongemakkelijk bij Van Gogh en vermeed daarom oogcontact.
- Vooral de fragmenten van de brieven maken het boek leuk. Er werd enorm veel geschreven in het ‘gele huis’. Niet alleen door Van Gogh maar ook door Gauguin. Bijna elke dag werden er brieven verstuurd en bezorgd. Het schrijven van brieven vulde de avonden. Ze lazen ook veel boeken, bijvoorbeeld Madame Bovary van Gustave Flaubert en boeken van Proust.
- Van Gogh was erg onrustig daarom rookte hij aan een stuk door en dronk hij veel Absint. In zijn brieven aan Theo schrijft hij dat door Absint de details meer tot leven komen.