Berlijn 30 augustus 2021

Vanochtend werd ik wakker in Berlijn. Ik keek om me heen en realiseerde me dat de kamer bijna net zo groot is als mijn huis. Om half tien kon ik aanschuiven bij het ontbijtbuffet omdat ze vanwege Covid de bezoekers willen spreiden.

Het was een prima ontbijt alleen vergiste ik me in het ei. Ik vond het al zo raar dat één bak leeg was en dat in de bak ernaast eieren op zand lagen. ‘Wat is dit nou voor een Bio actie. Geen ‘ei uit de wei’ in ieder geval, dan had er wel stro gelegen.’ Ik tikte het ei stuk op mijn bord en flats, een zacht gekookt ei. Balen mijn hele bord zat onder. Wat een smurrie.

Vandaag wilde ik de BG (Berlinische Galerie) bezoeken en het Museum der dingen, beide in de wijk Kreutzveld. De weg er naartoe duurde lang omdat ik maar foto’s bleef maken. Wat een bijzondere stad vooral de combinatie van oud en nieuw. De architectuur spreekt me ook erg aan. Heel divers en overweldigend. Wat ik me ook realiseerde is dat het een hele rijke stad geweest moet zijn. Het operagebouw is zo groot dat het wel een paleis lijkt.

Er zijn vooral veel details te fotograferen. Zo zag ik een metalen deur met een kat en muis spel erop. Boven de deur prijkte een kat maar de klink was in de vorm van een muis.

Tijdens de lunch was er even een misverstand. Ik dacht dat het dagmenu op zijn Spaans zou werken. Een keuze uit meerdere voorgerechten, hoofdgerechten, nagerechten en koffie. Toen uit elke categorie één gerecht aanwees, schrok hij ‘Nee, dat is veel te veel. U gaat zich dood eten. Nee u moet er twee uitkiezen’ Ik had een heerlijke soep vooraf en een aardappelsalade maar op een mediterrane manier bereid.

Het museum was erg rustig en heel mooi. Ik ben verrast door de totaal andere kunst dan in Spanje of Nederland. Van heel veel kunstenaars en stromingen had ik nog nooit gehoord. Het was prachtig. Een schilderij deed me denken aan la maja desnuda van Goya, waar ik eerder een stuk over geschreven heb. Ook deze vrouw lag naakt languit op een rode sofa. Haar uitstraling was alleen heel anders, zo uitdagend als de vrouw van Goya was, zo schuchter en beschaamd lag deze naakte vrouw.

Goya, La maja desnuda, 1797, Museo del Prado, Madrid
Lesser Ury, Liegender Akt, 1889, Berlinische Galerie, Berlijn

Nu ik zelf schilder kijk ik heel anders naar een schilderij. Wat voor kleuren gebruikt de schilder, de penseelstreken. Op wat voor een ondergrond is het geschilderd. Ik vond het leuk om te zien dat er bij een schilderij met een zwarte achtergrond dit expliciet werd vermeld. Zelf gebruik ik zwart ook vaak als achtergrond.

Het Museum van Dingen was erg leuk. Want het was echt een museum met dingen. Je zou kunnen zeggen dat het op een kringloopwinkel lijkt. In dit geval was alles wel goed geordend. Het was wel heel Duits georiënteerd. Bijvoorbeeld veel producten van Braun en geen Philips.

Wat ik erg leuk vond was dat ze een onderscheid hadden gemaakt tussen Oost-Duitse dingen en West-Duitse dingen. Vooral voor Duitsers moet dat erg leuk zijn. Het verbaasde me dat Hitler en de nazidingen afgeplakt waren. Op basis van een wetsartikel was het verboden om het swawitska teken te laten zien. Je zou zeggen dat een museum een uitzondering is omdat het een onderdeel van de Duitse geschiedenis is. Langs een papiertje kon ik nog zien wat er stond. Tja, ik vond het niet echt schokkend. Wat ik wel heel vreemd vond, was het kussen met een afbeelding van Hitler erop. Gewoon, gezellig zo’n kussen op bank… Dat mocht wel.

Ze hadden ook een kast met de categorie Kitsch. Die vond ik erg leuk vooral omdat het de meest prachtige woorden opleverden: Reklamekitsch, Aktualitätskitsch, Hurrakitsch, Fremdenandenkenkitsch, Devotionalienkitsch

En dan nog een paar dingen…

En wat drink je in Berlijn Fritz Kola natuurlijk. Het was een beetje rare tent. Iedereen zat binnen te roken en alle mannen droegen een platte pet. Een beetje subversief. Ik vroeg om een Fritz Kola. De man corrigeerde me. Kola bedoelt u, alsof Coca Cola niet bestaat. Er is alleen “Kola”.

De weg terug naar het hotel was lang en saai. Inmiddels was ik de Oostblok architectuur wel zat. Ik zag wel een prachtig asielzoekerscentrum met een prachtig politiek billboard ervoor. Het woord antisemitismus zag er indrukwekkend uit. Wel pijnlijk dat het anno 2021 nog bestaat.

In de toeristengidsen staan wat leuke straten in Kreutzberg, hip, trendy, in opkomst. Als je die route volgt is het vast leuk. Maar de verpaupering en armoede die ik heb gezien waren toch wel choquerend. Het oude Oost-Berlijn is na 30 jaar na het vallen van de muur nog steeds ver achtergebleven bij de welvaart in West-Berlijn. Het voelde allemaal niet zo pluis, als een soort anonimisering ben ik maar een mondkapje op straat gaan dragen terwijl ik in mijn hoofd het liedje zong van de lanen op, de paden in, vooruit de pas erin. 

Ik dacht een leuke boekwinkel binnen te gaan maar het was een esoterische winkel. Het was allemaal erg zweverig. Even dacht ik voor de gein om wierook en kruiden te kopen zodat ik mijn hotelkamer ritueel zou kunnen reinigen, om alles weer in balans te brengen. Een Frankie & Grace-actie. Weet ik veel wat er allemaal gebeurt kan zijn in mijn hotelkamer. Waarschijnlijk gaat gewoon het brandalarm af. Het hotel heeft overigens een strak schoonmaak-protocol in verband met Covid. Dat lijkt wel op een rituele reiniging.

In de supermarkt zag ik een afdeling met berensnoep. Een hele rij vol met Haribo. “Haribo macht kinder froh…und Erwachensene ebenso!  Ik heb ook thee gekocht, Gelassenheit, heet het. Dat heeft een mens ook nodig Gelassenheit in plaats van calming.

Eenmaal terug in de hotelkamer laat ik het bad vollopen. Door de lange wandeling in de stromende regen is het een ongekend genot en luxe.