Berlin, immer toll

Voordat ik morgen op vakantie ga, nog even kort reisverslagje van Berlijn.

Met de trein kun je prima naar Berlijn. Zeker als je het boemeltje neemt en niet hoeft over te stappen. Van Amersfoort rechtstreeks naar Berlijn Hbf.

De reis begon wat onrustig omdat er een overenthousiaste vrouw naast me zat. Ze was zo blij met het treinreizen. Niet alleen omdat het goed voor het milieu was maar ook omdat ze last had van vliegschaamte. Ik schaam me voor heel veel dingen maar ik lijd nog niet aan vliegschaamte. Ze had een vakantiepakket met tijdschriften bij zich. De Donald Duck ging direct naar haar man, en niet naar haar zoontje die zeker de leeftijd had dat hij kon lezen. Woest bladerde ze door de tijdschriften, ‘Ik vind het reizen met de trein zo ontspannen’. Ik had er zo mijn twijfels bij en elk tijdschrift wilde ze aan me geven. ‘Zo leuk’… Gelukkig viel ik in slaap en werd ik wakker bij de grens. Inmiddels was de vrouw helemaal overstuur. De trein had vertraging en ze miste haar overstap in Hannover. Waardoor ze pas om twaalf uur ’s avonds op haar bestemming was. De trein was nu wat minder leuk.

Het was erg bijzonder om met de trein Berlijn binnen te rijden. Met de metro ging ik naar mijn hotel “Art nouveau”. ‘Een hotel waar de tijd stil heeft gestaan’, stond er op hun website. Ik neem vaak dingen letterlijk maar dit nou weer niet. Helaas. Het hotel had ook een ‘artist in residence’. Ik wist niet helemaal zeker of ik dat leuk vond. Als iemand te pas en te onpas creatief aan het doen is, kan dat wat irritant zijn. 

De hotelgevel die op hun website stond kon ik kon ik nergens vinden. Na enige tijd zoeken zag ik bij een kantoorgebouw op de vierde verdieping de naam van het hotel. Vaag. Met een oude lift van hekwerk kwam ik bij het hotel. Ik zag helemaal niemand en liep wat door het hotel om te zien of ik iemand kon vinden. In mijn beste Duist riep ik af en toe wat. Uiteindelijk kwam er een jongen uit de keuken. Ik vroeg me toen al af ,waar ben ik in godsnaam beland? Het leek helemaal niet op de foto’s op de website en het leek ook niet op een hotel, hooguit een pretentieus museum. Mijn kamer had vier deuren, dat vond ik wat onrustig. Ik kreeg meteen het gevoel hier moet ik weg. De kast had geen planken om je kleding op te leggen of om wat op te hangen. Het bed was voor de helft opgemaakt, want ik was immers alleen. Dat vond ik er bedroevend uitzien en ik kreeg een eenzaam gevoel. Hier hoort duidelijk nog iemand bij. Het was bloedheet maar geen ventilator of airco te zien. Ik lag heel even op mijn deel van het bed. Bekeek de kamer nog eens goed. De meubels waren duidelijk uit 1920 omdat ze overal beschadigd en kapot waren. Veilig voelde het ook niet omdat de deur met een sleutel uit 1920 te openen was en er eigenlijk geen personeel in het hotel was. Mijn conclusie was: dit gaat het niet worden. Ik belde vanuit het hotel naar een hotel waar ik vorig jaar was. Gelukkig hadden ze nog een kamer vrij. 

De hoteleigenaar begreep niet wat het probleem was. Dat had ik wel verwacht en ik zei dat ik me niet veilig voelde in het hotel. Hij belde een taxi voor me en een uur later lag ik op mijn dubbel opgemaakte bed in een ruime hotelkamer met bad. 

Bij de ‘Die Hackeschen Hoefe’ was er meer dan genoeg te fotograferen. Er was ook een oude omgebouwde sigarettenautomaat. Uit de “Wunstmukke” kon je een pakje sigaretten kopen met kunst erin. In het pakje zat een briefje met de tekst “You have the potential to make beautiful things. Yes you!” Dat vond ik best een toepasselijke tekst. Er zat ook nog een klein kunstwerkje in, een plastic zakje met glitters. En een kaartje met een link om iets te downloaden, uiteindelijk een Duits rapnummer. Om mij heen stonden mensen te filmen hoe ik het doosje uit de automaat kocht. Bizar. Daarna wilde ik nog wat eten. Helaas hadden ze in de bioscoop geen eten maar ik kreeg een goed adres van de serveerster. Er was wel een mits. Goed eten, maar er zitten veel prostituees en drag-queens. Dat maakt me niet, als het eten maar goed is. En dat was zo. 

Berlijn, is goed vertoeven.

In een museum was een deel van de bediening overgenomen door een robot. Het was een rare ervaring, als zo’n r2d2 ineens bij je tafel stopt en tegen je begint te praten. 

Verder ben ik per ongeluk met mijn e-step over een Russisch kerkhof gereden. Ik zag de tekst bij het enorme beeld te laat. “Hier herdenken wij de gevallen Russische soldaten”. Oeps.

Voor een vriend heb ik een t-shirt gekocht bij een braadworst verkopende kenau. Ik wilde de t-shits even goed bekijken en haalde het haakje van het rek. Dat was niet de bedoeling. Nein, nein ,… verder verstond ik het niet. Ik mocht één t-shirt aanwijzen en de maat noemen. Uit een zeecontainer op het terrein haalde ze het. Ik durfde niet te zeggen dat ik eigenlijk ook nog wel ander t-shirt wilde zien. Betalen en wegwezen dacht ik.

Met gevaar voor eigen leven ben ik gaan fotograferen op de step in een buitenwijk van Berlijn. Daar waren ze niet zo dol op fotograferende toeristen op een soepje. Ze reden me meerdere malen bijna omver en werd regelmatig uitgescholden. Maar voor een mooie foto heb ik dat wel over. 

Morgen naar Barcelona en hopelijk heb ik daar meer rust om te schrijven over deze mooie stad.

Berlijn 30 augustus 2021

Vanochtend werd ik wakker in Berlijn. Ik keek om me heen en realiseerde me dat de kamer bijna net zo groot is als mijn huis. Om half tien kon ik aanschuiven bij het ontbijtbuffet omdat ze vanwege Covid de bezoekers willen spreiden.

Het was een prima ontbijt alleen vergiste ik me in het ei. Ik vond het al zo raar dat één bak leeg was en dat in de bak ernaast eieren op zand lagen. ‘Wat is dit nou voor een Bio actie. Geen ‘ei uit de wei’ in ieder geval, dan had er wel stro gelegen.’ Ik tikte het ei stuk op mijn bord en flats, een zacht gekookt ei. Balen mijn hele bord zat onder. Wat een smurrie.

Vandaag wilde ik de BG (Berlinische Galerie) bezoeken en het Museum der dingen, beide in de wijk Kreutzveld. De weg er naartoe duurde lang omdat ik maar foto’s bleef maken. Wat een bijzondere stad vooral de combinatie van oud en nieuw. De architectuur spreekt me ook erg aan. Heel divers en overweldigend. Wat ik me ook realiseerde is dat het een hele rijke stad geweest moet zijn. Het operagebouw is zo groot dat het wel een paleis lijkt.

Er zijn vooral veel details te fotograferen. Zo zag ik een metalen deur met een kat en muis spel erop. Boven de deur prijkte een kat maar de klink was in de vorm van een muis.

Tijdens de lunch was er even een misverstand. Ik dacht dat het dagmenu op zijn Spaans zou werken. Een keuze uit meerdere voorgerechten, hoofdgerechten, nagerechten en koffie. Toen uit elke categorie één gerecht aanwees, schrok hij ‘Nee, dat is veel te veel. U gaat zich dood eten. Nee u moet er twee uitkiezen’ Ik had een heerlijke soep vooraf en een aardappelsalade maar op een mediterrane manier bereid.

Het museum was erg rustig en heel mooi. Ik ben verrast door de totaal andere kunst dan in Spanje of Nederland. Van heel veel kunstenaars en stromingen had ik nog nooit gehoord. Het was prachtig. Een schilderij deed me denken aan la maja desnuda van Goya, waar ik eerder een stuk over geschreven heb. Ook deze vrouw lag naakt languit op een rode sofa. Haar uitstraling was alleen heel anders, zo uitdagend als de vrouw van Goya was, zo schuchter en beschaamd lag deze naakte vrouw.

Goya, La maja desnuda, 1797, Museo del Prado, Madrid
Lesser Ury, Liegender Akt, 1889, Berlinische Galerie, Berlijn

Nu ik zelf schilder kijk ik heel anders naar een schilderij. Wat voor kleuren gebruikt de schilder, de penseelstreken. Op wat voor een ondergrond is het geschilderd. Ik vond het leuk om te zien dat er bij een schilderij met een zwarte achtergrond dit expliciet werd vermeld. Zelf gebruik ik zwart ook vaak als achtergrond.

Het Museum van Dingen was erg leuk. Want het was echt een museum met dingen. Je zou kunnen zeggen dat het op een kringloopwinkel lijkt. In dit geval was alles wel goed geordend. Het was wel heel Duits georiënteerd. Bijvoorbeeld veel producten van Braun en geen Philips.

Wat ik erg leuk vond was dat ze een onderscheid hadden gemaakt tussen Oost-Duitse dingen en West-Duitse dingen. Vooral voor Duitsers moet dat erg leuk zijn. Het verbaasde me dat Hitler en de nazidingen afgeplakt waren. Op basis van een wetsartikel was het verboden om het swawitska teken te laten zien. Je zou zeggen dat een museum een uitzondering is omdat het een onderdeel van de Duitse geschiedenis is. Langs een papiertje kon ik nog zien wat er stond. Tja, ik vond het niet echt schokkend. Wat ik wel heel vreemd vond, was het kussen met een afbeelding van Hitler erop. Gewoon, gezellig zo’n kussen op bank… Dat mocht wel.

Ze hadden ook een kast met de categorie Kitsch. Die vond ik erg leuk vooral omdat het de meest prachtige woorden opleverden: Reklamekitsch, Aktualitätskitsch, Hurrakitsch, Fremdenandenkenkitsch, Devotionalienkitsch

En dan nog een paar dingen…

En wat drink je in Berlijn Fritz Kola natuurlijk. Het was een beetje rare tent. Iedereen zat binnen te roken en alle mannen droegen een platte pet. Een beetje subversief. Ik vroeg om een Fritz Kola. De man corrigeerde me. Kola bedoelt u, alsof Coca Cola niet bestaat. Er is alleen “Kola”.

De weg terug naar het hotel was lang en saai. Inmiddels was ik de Oostblok architectuur wel zat. Ik zag wel een prachtig asielzoekerscentrum met een prachtig politiek billboard ervoor. Het woord antisemitismus zag er indrukwekkend uit. Wel pijnlijk dat het anno 2021 nog bestaat.

In de toeristengidsen staan wat leuke straten in Kreutzberg, hip, trendy, in opkomst. Als je die route volgt is het vast leuk. Maar de verpaupering en armoede die ik heb gezien waren toch wel choquerend. Het oude Oost-Berlijn is na 30 jaar na het vallen van de muur nog steeds ver achtergebleven bij de welvaart in West-Berlijn. Het voelde allemaal niet zo pluis, als een soort anonimisering ben ik maar een mondkapje op straat gaan dragen terwijl ik in mijn hoofd het liedje zong van de lanen op, de paden in, vooruit de pas erin. 

Ik dacht een leuke boekwinkel binnen te gaan maar het was een esoterische winkel. Het was allemaal erg zweverig. Even dacht ik voor de gein om wierook en kruiden te kopen zodat ik mijn hotelkamer ritueel zou kunnen reinigen, om alles weer in balans te brengen. Een Frankie & Grace-actie. Weet ik veel wat er allemaal gebeurt kan zijn in mijn hotelkamer. Waarschijnlijk gaat gewoon het brandalarm af. Het hotel heeft overigens een strak schoonmaak-protocol in verband met Covid. Dat lijkt wel op een rituele reiniging.

In de supermarkt zag ik een afdeling met berensnoep. Een hele rij vol met Haribo. “Haribo macht kinder froh…und Erwachensene ebenso!  Ik heb ook thee gekocht, Gelassenheit, heet het. Dat heeft een mens ook nodig Gelassenheit in plaats van calming.

Eenmaal terug in de hotelkamer laat ik het bad vollopen. Door de lange wandeling in de stromende regen is het een ongekend genot en luxe.