Deze zomer werk ik op vrijdag als gids in de Lutherse Kerk in het kader van ‘Kerken Kijken Utrecht’. Het is een uitermate charmante kerk, met een prachtig orgel en een bijzondere geschiedenis.
De eerste twee dagen verliepen overzichtelijk. De eerste keer meldde een man van Eneco zich om de meter op te nemen. Dat hij daarvoor in het huis van de koster moest zijn, konden we hem niet duidelijk maken. Hij bleef in de kerk zoeken naar de meter. Na enige tijd wilde hij even in de kerk uitrusten, dat was prima. Het resulteerde uiteindelijk in ‘kerkwerken’ in plaats van ‘thuiswerken’ omdat hij zijn administratie bijwerkte en steeds zat te bellen, hetgeen nou ook weer niet de bedoeling was. We hebben hem vriendelijk gevraagd om naar Geert de Koster van de kerk te gaan. Aan het einde van de middag kwam er een klein orkest repeteren. Dat klonk erg mooi.
De tweede keer was het ook prima te overzien. Los van het feit dat het buurjongetje vroeg of hij met zijn drone door de kerk mocht vliegen. De Lutherse Kerk is niet zo groot, het leek me een beetje gevaarlijk. ‘Van Geert (de koster) mag het wel’, zei hij. Dan doe het maar samen met de koster. Toedeledoki.
Afgelopen vrijdag was het werken als gids in de kerk erg dynamisch te noemen. Direct na opening kwam er een Helmonds echtpaar binnen. Ze zagen er ook uit als een klassiek Helmonds echtpaar. Toen ze vertelden dat ze in Helmond woonden, flapte ik er direct ‘O jee’ uit. Ik dacht, dadelijk herkennen ze me als Helmonder van de week. Ik houd dingen graag gescheiden. De man vertelde uitvoerig over de corrupte praktijken in het Helmondse vastgoed. De namen kwamen me bekend voor, het waren mijn vroegere klasgenoten.
Even later stormde een vrouw de kerk binnen die haar mening niet onder kerkstoelen of kerkbanken wilde steken. ‘Weten jullie dat Luther een enorme rotzak was. Een ongelooflijke antisemiet. Veel erger nog dan Hitler’. Het enige dat ik nog kon uitbrengen was: ‘Hitler was een vegetariër’. Slaat echt helemaal nergens op, maar ik ben gespecialiseerd in de historie van de Lutherse kerk en ik heb strikt de opdracht gekregen om niet in discussie met bezoekers te gaan. Nadat ze was uitgeraasd over Luther begon ze te ageren tegen het geloof. Om te beginnen stond er een kruis in de kerk en dat hoorde er volgens haar niet, het was hypocriet. Ook dit onderwerp liet ik aan mij voorbij gaan en ik gaf haar een folder in de hoop dat ze een andere kerk zou gaan bezoeken. Op een groen doek stond de tekst ‘God is liefde’. Daar was ze het ook niet mee eens. ‘Niets heeft tot zoveel doden geleid als de oorlogen in naam van God’. Tot mijn grote geluk was er een bezoeker die bij het gesprek aanhaakte en samen konden ze heerlijk verder discussiëren.
“Een kerk kun je niet in je eentje bewaken”
Wijze uitspraak van Geert de koster van de kerk
Aan het einde van de middag is er een man uit Heerlen binnengekomen die wilde weten hoe onze kerkklok klonk. Hij had een vrouw ontmoet ‘van boven de rivieren’ en woonde sinds kort met haar samen in een hofje achter de kerk. Elke zondagochtend hoort hij drie kerkklokken luiden. Van twee klokken weet hij waar deze hangen. Van één klok weet hij niet waar het gebeier vandaan komt. Hij wilde graag dat we de klok even zouden luiden, dan kon hij horen of dít de klok was waar hij naar op zoek was. Wij mogen de klok niet zomaar luiden. Alleen bij kerkdiensten, begrafenissen en andere religieuze gelegenheden wordt de klok geluid. Maar ‘Kerken Kijken Utrecht’ heeft van elke klok het geluid in een speeldoosje. Dat kon ik natuurlijk aan hem laten horen. Na een aantal keren het speeldoosje afgespeeld te hebben, was hij er nog steeds niet zeker van. Een goede gids heeft een plan B. We hebben ook een kistje met het geluid van de klok. Nog steeds was de man niet overtuigd. Het zou kunnen, het leek er wel heel veel op, dat hoge schrille geluid… De geschiedenis van onze prachtige klok interesseerde hem niet echt. Dan zit er niks anders meer op dan de echte klok maar te gaan luiden. Hopelijk zonder problemen met de koster te krijgen. Ik trok zo hard aan het touw dat ik bang was dat de klok naar beneden zou vallen. Toen hij de klok had horen luiden, was hij er helemaal van overtuigd dat dít het klokje was.